Texnologiyanın və informasiya əsrinin mənfi cəhətlərindən biri məktəblərdə cinsi problemlərlə qarşılaşmağımızdır.


Son zamanlar ard-arda sosial mediada yayılan xoşagəlməz xəbərlər bu haqda araşdırma etməyimizə səbəb oldu. Beləliklə, bir sual bizi düşündürdü:
Məktəblərdə cinsi tərbiyə verilməlidirmi?

Araşdırmalarımız göstərir ki, yanlış şəkildə əldə edilmiş məlumatlar, yanlış insanlardan əldə edilmiş məlumatlar, marağa əsasən yaranan oyunlar sonralar qarşısıalınmaz problemlərin yaranmasına səbəb olur. Bu problemlərin qarşısını almaq üçün problemin kökünə enib həll etmək lazımdır.

Görməzdən gələrək, ya da daima cinsi tərbiyənin ayıb bir şey olduğunu düşünərək problemləri aradan qaldıra bilmərik.

Cəmiyyətdə yaranan problemlər daha sonra bullinq, təcavüz, şantaj və hətta ölümlərlə nəticələnir.

Bu diqqətə alınamalı və dərhal tədbir görülməsini tələb edən bir problemdir.

Təəssüflər olsun ki, kurikulumda cinsi tərbiyə yanaşması nəzərə alınmamışdır. Amma davamlı baş verən və ildən-ilə artan bu halların qarşısını almaq, sözsüz ki, mütləqdir.

Ancaq bu gün tez-tez soruşulan və müzakirə olunan başqa bir məsələ cinsi tərbiyənin kimə, kim tərəfindən və nə vaxt verilməsidir. Uşağa cinsi tərbiyə vermək üçün ilk növbədə uşağın cinsi inkişaf proseslərini bilmək lazımdır. Cinsi tərbiyə nə erkən, nə də gec verilməlidir. Uşağın inkişaf səviyyəsinə uyğun olmayan məlumatların verilməsi anlamaqda çətinlik yaradacaq və müxtəlif problemlər yaradacaq. Ona görə də qısa, sadə, gerçək və narahat olmadan cavab verilməlidir.

Uşaqların yaşına uyğun olaraq cinsi məlumatlar dəyişir, ona görə də əvvəlcədən qəbul edilməlidir ki, verilən cavab sonrakı yaşlarda kifayət etməyə bilər.

Bu nöqtədə diqqət yetirilməli olan mühüm məsələ cinsi tərbiyə kontekstində məlumatı kimin verməsidir. Məktəblərdə cinsi tərbiyə həm valideynlər, həm də müəllimlər tərəfindən aparılmalıdır. Ancaq ailə daxilində veriləcək təhsildə uşaq ana ilə daha çox vaxt keçirsə, o zaman bu rolu ananın üzərinə götürməsi daha məqsədəuyğun olar.

İkinci mühüm məsələ uşaq məktəbə başlayandan sonra verilən cinsi tərbiyədir. Müəllimlər məktəbdə cinsi tərbiyə vəzifəsini yerinə yetirsələr də, hər iki mühitdə, yəni ailədə və məktəbdə verilən tərbiyə bir-birini tamamlamalıdır.

Cinsi Təhsillə bağlı nəzərə alınmalı məqamlar


Demokratik ailə mühitində böyüyən uşaqların cinsi inkişafının sağlam bir proseslə formalaşdığı bir çox elmi araşdırmalarla dəstəklənir və ekspertlər tərəfindən qəbul edilir. Bunu təmin edən ən mühüm amillərdən biri də uşaqların cinsi təhsil kontekstində nəyi maraqlandırdığını valideynlərindən asanlıqla soruşa bilmələri və öyrənə bilmələridir. Bu prosesdə verilən sağlam məlumatlar, istəklərini ifadə edə bildikləri üçün uşaqların təcavüzə məruz qalma ehtimalını azaldır. Bu səbəbdən valideynlər uşaqlarına erkən yaşda düzgün cinsi tərbiyənin əsaslarını verməlidirlər. Digər tərəfdən, məktəbdə verilən cinsi tərbiyə kontekstində sinif müəllimləri, məktəb psixoloqları, məsləhətçilər və sosial müəllimlər də şagirdlərin cinsi tərbiyəsində valideynlərə kömək etməli, iki fərqli mühitdə verilən təhsil koordinasiyalı və bir-birini tamamlayıcı olmalıdır. Əldə ediləcək dürüstlük həm də valideynlərin bir çox müxtəlif səbəblərdən ötəri cinsi problemlər haqqında uşaqlara düzgün məlumat verə bilməməsinin qarşısını alacaq.

Bu baxımdan həm ailə daxilində, həm də məktəbdə verilən cinsi tərbiyədə istifadə olunacaq dil çox əhəmiyyətlidir.

Tədris zamanı uşaqların verdiyi suallara düzgün cavab vermək və uşaqları bu məsələləri sərbəst şəkildə bölüşməyə şərait yaratmaq də vacibdir.


Ömür boyu davam edən bir prosesdə cinsi təhsil, məlumatsızlıq səbəbiylə şişirdilmiş və yanlış cinsi inancların, tabuların və problemlərin meydana gəlməsinin qarşısını alacaq, bir çox cinsi funksiya pozğunluğunun meydana gəlmədən qarşısını alacaq və cinsi əlaqənin pozulmasına təsirli zəmin yaradacaq.

Uşaq zorakılığına qarşı mübarizədə əsas elementlərin formalaşdırılması.

Bu gün qloballaşma ilə əlaqədar yaranan bir çox təhlükələrə qarşı uşaqları hazırlamaq və qorumaq üçün ən mühüm yollardan biri hesab etmək olar. Müvafiq maraqlı tərəflərin cəmiyyətin bütün təbəqələri ilə qarşılıqlı əlaqədə hərəkətə keçməsinin vaxtıdır.