Son vaxtların ən aktual problemlərindən biri gənclərin iş tapmaq məsələsidir.
Bugün tələbələrimizin, ali təhsil ocaqlarının məzunlarının iş tapmağı samanlıqda iynə tapmağa bənzəyir. Ali təhsilli şəxslərin iş tapmamağına səbəb nədir? 4 illik ali təhsil nəyə görə iş yerlərini qane etmir?
Digər bir əsas məqam isə, işəgötürənlər iş təcrübəsi olan gənclərə üstünlük verir.
Gənclərin zamanı iş yerlərinə cv göndərməklə keçir. Ən yaxşı halda müsahibəyə dəvət olunur və orda isə sizinlə əlaqə saxlayacağıq sözlərinə yalançı ümid bəsləyirlər. Universiteti yeni bitirən bir gənc təcrübəni haradan qazanacaq?
Könüllülük proqramlarının mövcudluğu diqqətə çatdırılsa da, onların da çatışmayan cəhətləri çoxdur.
İş tapmamaq problemi bir yana, bəzi qurumlar var ki, işçini aylarla, hətta illərlə stajor, könüllü adı ilə işlədirlər. Bu problemlərin çıxış yolu nədən ibarətdir?
Sosial şəbəkələrdə keçirdiyimiz sorğuya görə gənclər bildiriblər ki, işə girmək üçün təcrübənin önəmini vurğulayırlar. Onların sözlərinə görə hətta tanışın olmasa, iş tapmaq çətin məsələdir. Amma ziddiyyətli məqam var ki, bəzi gənclər problemi işaxtaranın bacarıqlarının az olması ilə əlaqələndirir.
Təcrübəsiz məzunların işlə bağlı müraciətlərinə verilən şablon cavab "sizinlə əlaqə saxlayacağıq” işaxtaranları təngə gətirib.
Bəs mütəxəssislər bu barədə nə düşünür?
Onların fikirlərinə görə, yeni məzun olmuş birindən iş təcrübəsi tələb etmək absurddur. Amma bəzi hallarda iş axtaran şəxsin özünü düzgün ifadə edə bilməməsi də işəgötürən şəxsdə mənfi rəy formalaşdırır. Gənclər də öz üzərlərində çalışmalı, universitetin verdiyi nəzəri biliklərlə kifayətlənməməlidir.
Universitetdə 4 il verilən təhsil nəyə görə yetərli hesab olunmur?
Bu barədə təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki, digər ölkələrin ali təhsil müəssisələrində praktikaya 2-ci kursdan başlayırlar. Bizdə isə əsasən nəzəri biliklərə köklənirlər. Yalnız son semestrdə tələbələri praktikaya göndərirlər. Bu vaxt müddəti də tələbələrin oxuduqları ixtisas üzrə praktiki bacarıqlar əldə etmələri üçün çox qısadır. Bildirib ki, əmək bazarı ilə bağlı şəxsi mülahizələri deyil, elmi əsasları araşdırmaq lazımdır.
Təbii ki, gəncin iş axtarmaqda göstərdiyi aktivlik də önəmli faktordur. Könüllülük proqramına qatılanların işə girən zaman şansı yüksək olur. Lakin könüllülük proqramlarının da çatışmayan cəhətləri var.
Dövlət Məşğulluq Agentliyi çıxış yolu kimi, təcrübəsiz gənclərin işə götürülməsi müqabilində sahibkarlara müəyyən güzəştlər tətbiq edir. Qurumun məlumatına görə, əməkhaqqı subsidiyası proqramı çərçivəsində 2021-ci il ərzində 20 min 363 gənc işlə təmin olunub.
Gənclərin ilk iş müraciətlərinin uğursuz olması onların daima uğursuz olacaqları mənasına gəlmir.
Ülkər Abdurahmanlı