Sinqapur təhsil sistemindən son zamanlar çox bəhs olunur. Bu baxımdan biz də Sinqapur təhsil sistemi haqqında məlumat almaq istədik. Bunun üçün Azərbaycanda ən çox tədqiqatçılıq edən və yenilikləri ilə tanınan Sevinc Məmmədovaya müraciət etdik. Onu da qeyd edək ki, elə Sevinc Məmmədovanın babası məşhur Azərbaycan fiziklərindən biri və birincisi olmuşdur. 3 əmisi Azərbaycan SSRİ-nin məşhur fizikləri olmuşdur. Bundan əlavə 2 əmisi oğlu fərqli illərdə Dünya Olimpiadasında Azərbaycanı təmsil edərəcək Dünya birincisi olmuş, biri Sinqapurda, digəri isə Koreyada təhsil almışdır. Elə bu baxımdan Məmmədova Sevincə bu haqda müraciət etmək bizim üçün daha uğurlu və səmərəli olacaqdır.

İndi isə Sevinc Məmmədovanın Sinqapur təhsili haqqında dediklərini sizlər üçün bölüşürük...

Təbii ki, hər bir araşdırmaçı kimi, gənc kimi mən də dünya ölkələri təhsil sistemi və metodikası ilə maraqlanıram. Xüsusilə Sinqapur təhsil sistemi və Finlandiya təhsil sistemi bu gün dünya təhsil sistemində xüsusi yer tutur. Əslində nəzərə alaq ki, hər iki yer ağır bir tarixdən keçmiş və tək qurtuluş yolunun təhsil olduğunu dərk etmişdir. Ölkənin bütün sisteminin əsasında məhz Təhsil durur.

Sinqapurdan bu gün daha çox bəhs edilməsinin səbəbi isə Beynəlxaq qiymətləndirmə nəticəsində PİSA-da yüksək nailiyyət əldə etməsidir.

Sinqapur təhsil sistemi ilə Azərbaycan təhsil sistemini müqayisə etdikdə ortaya maraqlı faktlar çıxır. Müəllimlərin maaşları, dərsliklərin quruluşu, məktəblərin və şagirdlərin rəqəmsal texnologiya ilə tam təmin edilməsi, dərs müddətləri və s. Eynilə Sinqapur təhsilinin çox da bəhs edilməyən ağır mənfi xüsusiyyətləri də mövcuddur.

Əslində Sinqapur təhsil sistemindən bəhs edərkən elə də uzaq tarixə müraciət etmirik. Elə Azərbaycanın müstəqillik qazandığı bir dövrdə 1991-ci ildə Sinqapur Təhsil Nazirliyi təhsilin əsas məqsədlərini müəyyənləşdirmişdir. Hədəflərə hər bir şəxsin maksimum potensialının formalaşdırılması, yaradıcı və düşünən şəxslərin formalaşdırılması, şəxslərdə liderlik və yaxşı işgüzar etika şüurunun yaradılması, mənəvi dəyərlərin aşılanması kimi maddələr daxil edilib. Deyə bilərik ki, o vaxtdan göstərilən hədəflərə nail olmağa çalışırlar

2004-cü ildən Sinqapur “az öyrət, daha çox öyrən” şüarı ilə təhsil modelini tətbiq etməyə başladı. Buna müvafiq olaraq, şagirdlərin əzbərləməsinə əsaslanan təhsil sistemi problemin həlli, həyata keçirilməsi və qavramasına əsaslanan sistemə keçdi. Bu layihə çərçivəsində üç fərqli sahə yaradılıb. Şagirdlər öz istəklərinə uyğun iatədikləri sahəyə yerləşdirilirlər. Şagirdlərin öz maraqlarına uyğun olaraq öz sahələrindən kənar kurslar almaq hüququ da var.

Sinqapurun hazırkı məqsədlərindən biri hər məktəbi yaxşı bir məktəbə çevirməkdir. Bu məqsədlə ölkədəki hər bir məktəb şagird və müəllimlərin istifadə edə biləcəyi bütün şəraiti təmin etməyə çalışır. Şagirdlər texnoloji cihazlardan və rəqəmsal materiallardan istifadə etməklə dərslərdə iştirak edirlər. Buna görə də məktəblər öz təhsil proqramlarının prioritetlərinə və nəticələrinə uyğun olaraq dərslər təşkil edə bilərlər.

Sinqapurda xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlərin mümkün qədər ümumi məktəblərdə təhsil alması üçün səylər göstərilir və son məlumatlara görə, bu şagirdlərin 80%-i təhsillərini əsas məktəblərdə davam etdirirlər. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlərə dəstək olmaq üçün bütün ibtidai təhsil müəssisələrində ən azı bir “köməkçi müəllim” fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara yönəlmiş təhsil proqramları təklif olunur ki, bu proqramlardan bütün müəllimlər faydalana bilsinlər.
Sinqapur təhsilində xüsusilə Riyaziyyat fənninə xüsusi əhəmiyyət verilir. Eyni zamanda onu da qeyd edim ki, imtahansız keçirilən "Vətəndaşlıq və əxlaq" dərsi mövcuddur və şagirdlərin bu dərsdə iştirakı məcburidir.

Orada dərsliklər insanların üç mərhələdə öyrəndiyini deyən amerikalı pedaqoq psixoloq Cerom Brunerin tezisləri əsasında hazırlanıb. Yəni, əvvəlcə, real obyektlərdən, sonra şəkillərdən, sonra simvollardan istifadə edilir.

Onu da qeyd edim ki, müəllimlərin maaşı da bizim ölkədən fərqlidir. Bir illik müəllim maaşı Sinqapurda Azərbaycan pulu ilə 63. 250. 000 manat edir.

Sinqapur təhsil sistemi hələ də test cavablarına uyğun hərəkət edən, test cavablarının önəmli olduğu, valideynlərin özəl kurslara çox pul xərclədiyi və övladlarının üzərinə çox düşdüyü üçün travmalı şagirdlərin olduğu bir yerdir. Bəlkə də ən çox intiharların olduğu bir ölkəyə çevrilmişdir. İntihar yaşı 10-29 yaşdır. Hətta dövlət özü belə uşaqların üstünə çox getdiyini və uşaqları çox sıxdığını elan etmişdir. Qüsursuzluq və möhtəşəmlik hissi uşaqların və valideynlərin ciddi problemlərinə çevrilmişdir. Bu sahədə də ciddi işlər görməyə qərar verdilər.

Bu gözəl fikirlər üçün Məmmədova Sevincə dərin təşəkkürümüzü bildiririk. Sözün əsl mənasında bizim Sevinc xanım kimi işini sevərək yerinə yetirən və savadlı kadrlara ehtiyacımız var.