Elmin cəmiyyətin inkişafındakı rolu danılmazdır. Bizim sivilizasiyanın strukturu güclü şəkildə dəyişmiş və dəyişməkdə davam edir. Təkcə XX əsrin kəşfləri cəmiyyətin simasını əsaslı şəkildə dəyişmişdir. Buna görə də elmin inkişafının cəmiyyətin tarixinə təsirini öyrənmək olduqca maraqlıdır. Böyük elm tarixçisi ingilis alimi Jon Bernal haqlı olaraq elmə institut, metod, biliklərin toplanması ənənəsi, istehsalın inkişaf faktoru, sülhə, bəşəriyyətin inkişafına təkan verən faktor kimi baxırdı. Bernal yazırdı: “Elmin inkişafının nəticəsində milyonlarla insan elmi özlərinə sənət kimi seçdilər. Özü-özündə “elm” in (“science”) bir o qədər qədim tarixi yoxdur”. 1840-cı ildə özünün “İnduktiv elmlərin fəlsəfəsi ” əsərində ilk dəfə “alim” (“scientist”) sözünü işlədən ingilis filosofu Uilyam Uevell yazırdı: “Elmlə məşğul olan adamlara mütləq bir ad seçmək lazımdır. Mən onlara “alim” deyirəm. Bizim təsəvvürümüzdə bu insanlar bir- birilərindən ayrı düşüblər. Onların bir qismi qapalı laboratoriyalarda çalışır, digərləri mürəkkəb hesablamalar və isbatlarla məşğul olurlar. Onların istifədə etdikləri dili yalnız kolleqaları bilirlər. Bu cür münasibətlərə bir neçə haqq qazandırmaq olar: aydın məsələdir ki, elm bizim gündəlik həyat tərzimizə təsir göstərərək inkişaf edir. Bununla yanaşı elmin dili bütünlüklə anlaşılmır. Elmin müxtəlif sahələrində çalışan həqiqi alimlər dərhal başa düşdülər ki, onların kəşfinin anlaşılması üçün xüsusi dil yaratmaq lazımdır. Alimlərin çox hissəsi isə tərcüməyə arxayınlaşıb narahat olmurlar. Elm artıq sərbəst peşəyə çevrildiyindən uzunmüddətli praktika və ciddi öyrənmə tələb edir.
Elmin populyarlaşdırılması tərcümələr üçün də geniş üfüqlər açır. Məhz populyarlaşdırma elmə marağı artırır. Məncə böyük alman fiziki Nobel mükafatı laureatı Ervin Şredinger “Həyat nədir?” kitabını yazmaqla həm də elmin populyarlaşdırılmasına yeni töhfə verdi.
Elm sahələri üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüş böyük alimlərin Elmin populyarlaşdırılması işinə qoşulmaları elmi kəşflərin anlaşılmasının yeni müstəvisini yaratdı.

Etibar Əliyev