4 Sentyabr 1839 - 29 Avqust 1842 çi illər

Anglo-Çin müharibəsi, həmçinin tiryək müharibəsi və ya birinci tiryək müharibəsi kimi də tanınır, 1839-1842-ci illər arasında İngiltərə ilə Qing sülaləsi arasında gedən bir sıra hərbi əməliyyatlardır. Qadağan olunmuş tiryək ticarətini dayandırmaq və gələcək cinayətkarları ölüm cəzası ilə hədələmək.

Britaniya hökuməti azad ticarət və xalqlar arasında bərabər diplomatik tanınma prinsiplərində israr etdi və tacirlərin tələblərini dəstəklədi. İngilis donanması texnoloji cəhətdən üstün gəmilər və silahlardan istifadə edərək çinliləri məğlub etdi və daha sonra ingilislər İngiltərəyə ərazi verən və Çinlə ticarəti açan müqavilə bağladılar. 20-ci əsrin millətçiləri 1839-cu ili alçaldılma əsrinin başlanğıcı hesab edirdilər. Bir çox tarixçilər bunu müasir Çin tarixinin başlanğıcı hesab edirdilər.

Çin və İngiltərə.
Avropa gümüşü, gələn xarici ticarəti cənub liman şəhəri Kantonla məhdudlaşdıran Kanton Sistemi vasitəsilə Çinə axır. Bu balanssızlığa qarşı çıxmaq üçün Britaniya Şərqi Hindistan Şirkəti Benqaliyada tiryək yetişdirməyə başladı və özəl Britaniya tacirlərinə Çində qeyri-qanuni satış üçün Çin qaçaqmalçılarına tiryək satmağa icazə verdi.

Narkotik axını Çinin ticarət profisitini geri qaytardı, gümüş iqtisadiyyatını qurutdu və ölkə daxilində tiryək aludəçilərinin sayını artırdı ki, bu da Çin rəsmilərini ciddi şəkildə narahat edirdi.1839-cu ildə Daoguang İmperatoru tiryəki leqallaşdırmaq və vergiyə cəlb etmək təkliflərini rədd edərək, Viceroy Lin Zexu tiryək ticarətini tamamilə dayandırmaq üçün Kantona getməyə təyin etdi.Lin heç vaxt görmədiyi Kraliça Viktoriyaya açıq məktub yazdı və tiryək ticarətini dayandırmaq üçün mənəvi məsuliyyətinə müraciət etdi.

Ardı var.

Regional Sosial Təşəbbüslərə Dəstək İctimai Birliyi nin sədri ekspert Emil Maqalov